Bezienswaardigheden

Berlijnse Muur

Berlijnse muur
Geschreven door Roland

De meeste mensen associëren Berlijn direct met de Berlijnse Muur. Dat is ook logische omdat de muur een belangrijk rol speelt in de geschiedenis van Berlijn. Het grootste deel van de muur werd vanaf 1989 gesloopt. Vandaag de dag zijn op een aantal plekken waaronder Friedrichshain en de Potsdamer Platz nog delen van de muur te vinden.

Geschiedenis Berlijnse Muur

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd tijdens de conferentie in Jalta besloten om Duitsland op te splitsen in vier geallieerde zones. De Sovjet-Unie kreeg het Oost-deel en het westen waaronder de VS, Verenigd Koninkrijk en Frankrijk kregen het West-deel van Duitsland in handen. De reden om Duitsland tijdelijk op te splitsen was om te voorkomen dat de Duitsers nogmaals een oorlog zouden kunnen beginnen. Berlijn werd ook in vier sectoren opgeslitst, hoewel de stad in Oost-Duitsland lag.

Deling tussen Oost- en West-Berlijn

Het plan was in eerste instantie om Duitsland als één land te laten bestaan. In 1948 besloten de Fransen, Britten en Amerikanen echter om de D-Mark in te voeren. De Sovjet-Unie voerde als reactie hierop twee dagen later de Ostmark in. Hierdoor ontstonden in de stad Berlijn twee verschillende economieën.

De Sovjets hadden hele andere ideeën over de toekomst van Duitsland ten opzichte van de andere drie landen. Na de invoer van de D-Mark besloot de Sovjet-Unie alle toegangswegen naar West-Berlijn te sluiten. Het doel was om West-Berlijn dat midden in Oost-Duitsland was te isoleren. De Sovjets hoopten dat de overige drie landen West-Berlijn zouden overdragen aan de Sovjet-Unie, dit gebeurde echter niet. De Britten en Amerikanen besloten de mensen in Berlijn door middel van vliegtuigen van eten en drinken en andere eerste levensbehoeften te voorzien. Dit werd ook wel de luchtbrug genoemd. Een van de belangrijkste vliegvelden tijdens de luchtbrugacties, was het vliegveld Tempelhof. Hier werden constant goederen per vliegtuig aangevoerd, zodat de de mensen in West-Berlijn niet verhongerden.

DDR vs BRD

Tijdens deze periode verslechterden de politieke betrekkingen tussen de Sovjets en de andere drie landen nog verder. Op 23 mei 1949 werd daarom de Bondrepubliek Duitsland (West-Duitsland) opgericht door de VS, Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De Duitse Democratische Republiek (Oost-Duitsland) werd niet veel later op 7 oktober 1949 opgericht. Na de oprichting van de DDR vluchtten veel jonge mensen naar West-Duitsland, omdat de financiële situatie daar beter was, bovendien bestond in West-Duitsland geen dienstplicht.

Reisbeperkingen

De Sovejet-Unie gebruikte Oost-Duitsland deels voor het verbeteren van de industrie in Rusland. Dit ging ten koste van de economische situatie in Oost-Duitsland. De Sovjets merkten dat steeds meer mensen vanuit de DDR vluchtten naar West-Duitsland. De Sovjet-Unie stelden hierdoor reisbeperkingen in voor het reizen buiten de DDR. In 1946 waren de Sovjets al begonnen een grenspolitie in te zetten tussen West– en Oost-Berlijn. De eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog werden steeds meer barricades opgeworpen om het reizen van Oost- naar West-Duitsland lastiger te maken. In 1952 werden hekken, prikkeldraad en alarminstallaties geplaatst om het reizen tussen de twee zones te ontmoedigen. Deze grens was echter nog niet waterdicht, waardoor smokkelaars gemakkelijk spullen uit Oost-Berlijn in West-Berlijn met winst konden verkopen. Bovendien ontvluchtten in deze periode voornamelijk jonge hoogopgeleide mensen de DDR, om te ontsnappen aan het communitische regime.

Plaatsen van de muur

Van 12 op 13 augustus 1961 werd onder leiding van Nikita Chroesjtsjov en Walter Ulbricht besloten om tussen Oost- en West-Berlijn een Berlijnse Muur te laten plaatsen. Dit had als doel de vluchtelingenstroom tegen te houden. De Berlijnse muur was 45,3 km lang en is een symbool geworden van de Koude Oorlog en de tweedeling en de hereniging van Duitsland. Het zou nog tot 9 november 1889 duren voordat de muur gesloopt zou worden.

Glasnost en perestrojka

In de jaren voor dat de muur viel, waren er al verschillende hervormingen in de Sovjet-Unie doorgevoerd. De toemalig Sovjet-leider Gorbatsjov probeerde al in 1986 met glasnost (openheid) en perestrojka (hervormingen van de staat) een vorm van markteconomie in te voeren. Na de eerste open (glasnost) verkiezingen op 4 juni 1989 in Polen, werd de communistische partij hard afgestraft op het beleid dat tientallen jaren gevoerd was. Door deze ontwikkelingen werd de val van de muur vrijwel onomkoombaar.

Val van de muur

Op 9 november werd door de DDR-leider Günter Schabowski een persconferentie georganiseerd. Schabowski stelde dat elke DDR-inwoner het recht had om de grens over te steken. Dezelfde avond werd als eerste de grensovergang in de Bornholmer Strase geopend. De overige grenspost werden niet veel later ook geopend en mensen begonnen de muur af te breken. De Oost-Berlijners konden na 28 jaar weer vrij reizen en bijna een jaar later op 3 oktober 1990 werd Duitsland officieel herenigd.

Berlijnse Muur bezoeken

Na de val van de muur zijn er nog een aantal stukken van de Berlijnse Muur overgebleven. Deze zijn nog steeds te bezichtigen voor bezoekers en toeristen in Berlijn.

East Side Gallery

Het langste en het bekendste overgebleven deel van de muur is te vinden in Friedrichshain, direct aan de Mühlenstrasse. Deze Muur is in 1990 beschilderd door 118 kunstenaars over de hele wereld. Dit kunstwerk staat bekend als East Side Gallery.

east-side-gallery
The Wall Museum

Bij de East Side gallery bevindt zich ook een museum genaamd The Wall Museum. Hier wordt het verhaal van de Berlijnse Muur verteld.

Openingstijden
The Wall Museum is dagelijks geopend van 10:00 tot 20:00 uur.

Entreeprijs
Volwassenen €12,50
Kinderen tot 7 jaar: gratis

Eastside Gallery met het openbaar vervoer

Adres:     Mühlenstraße, 10243 Berlijn
Station: Met S-bahn bij Warschauer Straße uitstappen
Kaart:       Routeplanner East Side Gallery

Buitenmuur Berlin-Mitte

In Berlin-Mitte, direct aan de Niederkirchesstrasse, is ook een deel van de buitenmuur van de Berlijnse Muur te bezichtigen. Deze Muur staat net als de East Side Gallery op de monumentenlijst.

Checkpoint Charlie

Om toch van West- naar Oost-berlijn te komen, konden buitenlanders via de controlepost (wachthuis) Checkpoint Charlie reizen. Checkpoint Charlie is gelegen aan de Friedrichstrasse. Dit vormde de grens tussen de Russische en de Amerikaanse sector. Sinds het jaar 2000 bevindt zich hier een replica van het orginele wachthuis. Hier bevinden zich ook de witte kruizen van Berlijn, om de slachtoffers te herdenken die bij de vluchtpogingen van Oost- naar West-Berlijn zijn gesneuveld.

Mauermuseum

Het Mauermuseum ook wel het Museum Haus am Checkpoint Charlie genoemd, is te vinden direct bij Checkpoint Charlie. Hier vindt u alles over de geschiedenis van de Berlijnse Muur en de vluchtpogingen die werden gedaan om te ontsnappen aan het DDR regime.

Laat een reactie achter

YouTube
Instagram