Brandenburger Tor

De Brandenburger Tor is de voormalige toegangspoort tot Berlijn en behoort tegenwoordig tot de populairste bezienswaardigheden van de Duitse hoofdstad. Deze toegangspoort kent een lange geschiedenis en de architectuur en de afmeting van dit monument is bijzonder indrukwekkend. De poort staat op de Pariser Platz, dit is een groot plein gelegen in Berlijn Mitte, het centrum van Berlijn. Als je Berlijn bezoekt, vergeet dan niet om deze bezienswaardigheid te bekijken.

Geschiedenis van de Brandenburger Tor

De eerste poort uit 1734 fungeerde al als toegangspoort tot Berlijn. Iedereen die door de poort wilde, moest tol betalen. Carl Gothard Langhans was de architect van de huidige Brandenburger Tor. Hij bouwde in 1788 dit monument in opdracht van de Pruisische koning Frederik Willem II, ter herinnering aan de de bezetting van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in 1787. Hij liet zich bij het ontwerpen van de toegangspoort inspireren door de Romeinse en Griekse Mythologie. Op de toren zelf is een Quadriga te zien, dit is een beeld met wagen en paarden. In de wagen zit godin Victoria, zij is de godin van de overwinning.

nationaal-socialisme

Op 30 januari 1933 vierden de nationaal-socialisten (NSDAP)  de machtsovername met een fakkeloptocht door de Brandenburger Tor. Berlijn moest volgens hen dienen als hoofdstad van Germania. Ze wilden de toegangspoort van Berlijn gebruiken als symbool het ‘nieuwe Duitsland’.

Tweede Wereldoorlog

In de Tweede Wereldoorlog  werd uit de Quadriga in 1942 een gipsafgietsel genomen. Dit beeld dat bovenop de Brandenburger Tor te zien is wereld gedurende deze oorlog zwaar beschadigd. Het originele hoofd van het paard dat onderdeel was van het beeld is nog steeds te zien in het Berlijnse Märkisches Museum. Het gebouw werd ook beschadigd met onder meer een kapotte pilaar.

Reconstructie en wederopbouw

Na de oorlog werd op 21 september 1956 door de gemeenteraad van Oost-Berlijn besloten dat de enige overgebleven stadspoort van Berlijn moest worden hersteld. De Quadriga moest door de oorlogsschade opnieuw gemaakt worden. De beeldhouwer Otto Schnitzer werd hiervoor aangesteld en de uitvoering van het beeld werd gedaan door de gieterij van Hermann Noack. Op 14 september 1957 werd de renovatie afgerond.

Met de bouw van de Berlijnse muur op 13 augustus 1961 stond de toren in het midden tussen het oosten en het westen. Hier bevond zich ook de Berlijnse Muur zodat normale burgers niet onder deze toren mochten doorlopen. Sinds de val van de muur op 9 november 1989 is de toren weer te bezoeken voor iedereen.

Ontwerp van de Brandenburger Tor

Carl Gothard Langhans liet zich bij het ontwerp van de poort inspireren door de Grieke mythologie. De toegangspoort staat bol van symboliek zoals de Quadriga, de beelden Mars en Minerva en de reliëfs.

Quadriga

Op de toren zelf is een Quadriga te zien, dit is een beeld met wagen en paarden. In de wagen zit godin Victoria, zij is de godin van de overwinning. Johann Gottfried Shadow ontwierp dit beeld in 1793. Er wordt ook een kruis met een eikenkrans afgebeeld met daarop een adelaar, dit ontwerp komt uit 1814 ontworpen door Karl Friedrich Schinkel. Het kruis verwijst naar de oorspronkelijke Pruisische militaire onderscheiding dat stamt uit 1813 en komt voort uit de Bevrijdingsoorlog die Pruisen voerden tegen het Frankrijk van Napoleon.

Attica reliëf

Onder de Quadriga bevindt zich een reliëf kunstwerk. Dit kunstwerk moet de rechtvaardiging van wapens tonen ter bescherming en dus ‘onschuldig’ maken. Het ontwerp is gemaakt door Bernhard Rode. De beeldhouwers Nikolaus Boy en Christian Unger waren verantwoordelijk voor de uitvoering.

Het Attica reliëf is geïnspireerd door beelden en monumenten uit de Griekse oudheid. Attica is een regio in Griekenland waar Athena ook toe behoort, vandaar de naam Attica reliëf. Op het kunstwerk worden verschillende goden afgebeeld zoals de halfgod die staat voor moed. Op het reliëf dood hij monster waarna de koningin van de overwinning hem trofeeën en palmen schenkt. De godin van de vrede komt met takken en de lauwerkrans op een wagen gevolgd door Comus de god van de vreugde.

Meteoop Triglief Fries

De meteopen trigliefen friezen zijn bevestigd aan de oost en de westkant van de poort. Deze bevinden zich onder het attica reliëf. Het thema van de meteope triglief fries is de strijd tussen het Griekse volk Lapithen tegen de Centauren (half mens en half paard) beiden afkomstig uit de Griekse mythologie. De metopen aan de westkant van de poort zijn gemaak naar idee van de beeldhouwer Schadow. De beeldhouwer Johann Eckstein uit Potsdam was verantwoordelijk voor de oostelijke metopen. De eerste metopen werden afgerond in 1789.

Reliëfs van de doorgang

Onder de poort bevinden zich aan de zijkanten van de pilaren verschillende afbeeldingen. Deze 20 reliëfs zijn gebaseerd op de heldendaden van Hercules uit de Griekse mythologie. Deze dienen als metafoor voor de ‘heldendaden’ van Frederik de Grote. Onder leiding van Johann Gottfried von Schadow werden deze reliëfs door verschillende beeldhouwers in 1792 gemaakt.

Mars en Minerva

Aan de zijkant van de Brandenburger Tor bevindt zich een Beeld van Mars en Minerva. Mars is de Romeinse god van de oorlog en Minerva is de godin van het verstand en de vindingrijkheid. In maart 1793 stemde de kunstacademie in met de ontwerpen van Schadow en werd besloten dat de beeldhouwers Johann David Meltzer en Konrad Nikolaus Boy de beelden in zandsteen zouden uitvoeren. Meltzer maakte het standbeeld van Minerva en Konrad Boy zou het beeld van Mars maken. Boy stierf echter in mei 1793 waardoor Schadow zelf het model van Mars voltooide. De beeldhouwer Karl Wichmann maakte vervolgens het beeld van Mars. In juli 1794 werd de uitvoering van de beelden afgerond.

Symbool van Berlijn

De Brandenburger Tor bevindt zich aan het begin van de straat ‘ Unter den Linden‘ en ligt op de grens van Oost- en West-Berlijn. Het plein van de voormalige toegangspoort draagt de naam Pariser Platz. Tijdens de val van de muur in 1989 werd de toren een symbool van vrijheid en de hereniging van Duitsland. De Brandenburger Tor is 26 meter hoog en 65,5 meter breed en is daarmee een belangrijk herkenningspunt voor bezoekers die de stad Berlijn verkennen.

Beroemde bezienswaardigheid

Vandaag de dag is dit monument een van de beroemdste bezienswaardigheden van Berlijn. In de avond wordt het gebouw verlicht, dan is de toren op haar mooist. Voor iedereen die die Berlijn bezoekt of informatie zoekt over Berlijn, is deze bezienswaardigheid niet te missen.

Festival of lights

Elk jaar in oktober vindt in Berlijn het Festival of Lights en Berlin Leuchtet plaats. Tijdens deze lichtfestivals worden de bekendste bezienswaardigheden van Berlijn verlicht en zijn er de mooiste lichtprojecties te zien.  De Brandenburger Tor wordt gedurende het festivals elke avond verlicht met de mooiste lichtprojecties.

Oud en Nieuw bij de Brandenburger Tor

Elk jaar vindt er bij de Brandenburger Tor een groot feest plaats om Nieuwjaar te vieren. DJ’s, bandjes en beroemde musici treden op om het nieuwe jaar in te luiden. Uiteraard wordt er ook afgeteld tot het nieuwe jaar waarna een prachtige vuurwerkshow te zien is, vervolgens gaat het feest nog tot in de late uurtjes door.

Rondleiding

Op het plein van de Brandenburger Tor worden ook rondleidingen gegeven. Zo kunt u op de Pariser Platz instappen voor een Sightseeing tour per bus door Berlijn. Er zijn op het plein ook tal van stadsgidsen aanwezig, die u tijdens een 1 tot 2 uur durende wandeling een aantal bijzondere bezienswaardigheden in Berlijn kan laten zien.

Potsdamer Platz naar Pariser Platz

Als je naast de Brandenburger Tor nog meer bezienswaardigheden hier in de buurt wilt ontdekken, dan is het een goed idee om uit te stappen bij de Potsdamer Platz. Dit plein is op slechts 5 minuten lopen van de Pariser Platz waar zich ook de Brandenburger Tor bevindt. Bij de Potsdamer Platz bevindt zich onder meer het Sony Center, Legoland Berlijn en een overgebleven deel van de Berlijnse Muur. Direct naast dit plein ligt de Mall of Berlin. Dit is een van de mooiste winkelcentra van Berlijn en heeft een sjieke uitstraling. Direct naast de Pariser Platz ligt het Holocaust Monument, dit monument bestaat uit tientallen betonblokken. Als je hier tussendoor loopt krijg je een benauwd gevoel, dit is precies de bedoeling van de ontwerper van dit monument geweest. Direct naast de Brandenburger Poort staat het Reichstag gebouw. Dit is het parlementsgebouw van Berlijn en bij reservering gratis van binnen te bezichtigen.Deze bezienswaardigheden liggen allemaal op slechts 5 minuten loopafstand vanaf de Pariser Platz. Vanaf hier kun je ook de laan Unter den Linden aflopen waar nog veel meer bezienswaardigheden te ontdekken zijn.

Brandenburger Tor Museum

Vlakbij de Brandenburger Poort is het Brandenburger Tor Museum gevestigd. Hier ga je terug in de tijd en  leer je aan de hand van foto’s, video’s en beelden, meer over de geschiedenis van deze iconische poort in hartje Berlijn. Let op: het museum gaat verhuizen, de nieuwe locatie komt waarschijnlijk vlakbij de huidige locatie. Kijk voor de actuele informatie over het museum op: https://www.brandenburgertor-museum.de/

Prijzen: Ticket €5 en familieticket: €15

Brandenburgertoren bezoeken

Met de U-bahn stap je uit bij het station ´Berlin Brandenburger Tor´. Vanaf de Hauptbahnhof is dit slechts 5 minuten rijden. Met de bus stap je uit bij Potsdamer Platz, neem in dit geval de M41 of M85 vanaf de Hauptbahnhof. Vervolgens bent je op 10 minuten loopafstand van de voormalige toegangspoort van Berlijn.

Adres:     Pariser Platz , 10117 Berlijn
Station: Met de U-Bahn uitstappen bij station ´Berlin Brandenburger Tor´
Kaart:     Routeplanner Brandenburger Tor

Heb je aanvullende tips of vragen over dit artikel? Geef dan hieronder een reactie.